در ادامه فایل تصویری و چکیده سخنرانی آقای دکتر سعید حسن‌زاده (دانش‌آموخته دکتری گروه حکمت، فلسفه و منطق، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس) با عنوان «تبیین زیارت بر اساس اندیشه ابن‌سینا» در همایش بین المللی الهیات زیارت که در نشست تخصصی «الهیات زیارت و فلسفه2» برگزار گردید، تقدیم علاقه‌مندان می شود.

مشاهده فیلم سخنرانی

مشاهده فایل ارائه

رسائل متعددی منسوب به ابن‌سینا وجود دارد که در آنها به تبیین امور دینی و معنوی پرداخته شده است. ابن‌سینا در یکی از این رسائل، که در پاسخ به ابی سعید بن ابی الخیر است، به تبیین فلسفی زیارت و آثار آن پرداخته است. در این پژوهش به این مسئله پرداخته می‌شود که بر اساس این رساله چه تبیینی از زیارت می‌توان ارائه نمود و آیا این تبیین با اندیشه شیخ رئیس سازگاری دارد یا خیر؟ در نگاه ابن‌سینا اگر نفسی به مراتب بالای شرافت و کمال رسیده باشد به عقول و نفوس سماوی شبیه می‌شود و می‌تواند مانند آنها در عالم ماده تأثیر داشته باشد. این نفوس بعد از مرگ و مفارقت از بدن به دلیل مشابهت با عقول همچنان به فعالیت خود ادامه می‌دهند. کسانی که از این نفوس کمک می‌طلبند با استمداد از آن نفوس در شرایط خاص مستعد پذیرش افاضاتی از جانب آنها می‌گردند. اموری مانند اعتدال مزاجی، اجتماع مکانی بدن زائر و مزور، قوت و شرافت نفس زائر، دوری از دنیا و درگیری‌های مادی، فکر به عالم ملکوت و مانند اینها از جمله عواملی است که انسان را برای پذیرش افاضات نفوس شریف و مورد زیارت مستعدتر می‌کند. هرچند انتساب این رساله به شیخ رئیس قطعی نیست، به نظر می‌رسد بر اساس مبانی فلسفی او می‌توان از این تبیین دفاع کرد و آن را با اندیشه ابن‌سینا سازگار دانست.