سخنرانی آقای دکتر فرشید نادری در روز دوم همایش
در ادامه فایل تصویری و چکیده سخنرانی آقای دکتر فرشید نادری (استادیار گروه تاریخ، دانشگاه شهید چمران اهواز) با عنوان «آداب و ویژگیهای زیارت در متون پهلوی» در همایش بین المللی الهیات زیارت که در نشست تخصصی «الهیات زیارت و مطالعات تاریخی» برگزار گردید، تقدیم علاقهمندان می شود.
زیارت و آداب چگونگی ورود به اماکن مقدس پیشینهای بس دراز در تاریخ و فرهنگ کهنسال ایران دارد. در متون اوستایی و پهلوی نظیر «خرده اوستا»، «بندهش»، «روایت پهلوی»، «نیرنگستان»، «اندرزنامۀ آذربادمهرسپندان» و... به چگونگی زیارت و آداب آن اشاره شده است. در اینجا مراد از زیارت، آداب ورود به اماکن مقدس زرتشتی یعنی آتشکدهها است. به عنوان نمونه میتوان به برخی الزامات اولیۀ ورود به آتشکده یا همان آداب تطهیر اشاره کرد. این آئینها با برخی مقررات اسلامی مرتبط با ورود به اماکن مقدس و متبرک نظیر غسل جنابت و غسل زیارت قابل سنجش است. همچنین بایستی از برخی نیایشهای ویژۀ آتش مانند «آتش نیایش» و چگونگی مواجهۀ افراد با آتش مقدس یاد کرد. این مورد با برخی آداب اسلامی زیارت نظیر «اذن ورود» و «متن زیارتنامهها» و شیوۀ مواجهه زائر با اماکن مقدس قابل تطبیق و سنجش است. زمان مناسب ورود به آتشکده، دفعات آن و تأثیر آن در کیفیت زیارت نیز در این بررسی حائز اهمیت است. در این جستار تلاش میشود برخی ویژگیهای زیارت در فرهنگ کهن ایرانی که در دوران اسلامی نیز تداوم یافتهاند، مورد بررسی قرار گیرد. بر این اساس، متون زرتشتی گنجینهای معتبر به منظور بررسی ریشهها و بنیانهای کهن آداب زیارت به شمار میروند.