سخنرانی آقای دکتر امیرعباس علیزمانی در روز اول همایش
در ادامه فایل تصویری و چکیده سخنرانی جناب آقای دکتر امیرعباس علیزمانی (دانشیار گروه فلسفه دین، دانشگاه تهران) با عنوان «زیارت و معنای زندگی: رویکرد معناگرا به زیارت (زیارت به مثابه دیدار)» در همایش بین المللی الهیات زیارت که در نشست تخصصی «الهیات زیارت، معنای زندگی و اخلاق» برگزار گردید، تقدیم علاقهمندان می شود.
معنای زندگی، چه به معنای غایت زندگی و چه به معنای ارزش زندگی، امری ارتباطی است، به این معنا که معنای زندگی محصول برقراری نوعی ارتباط عمیق با کانون معناست. ارتباط معنابخش به ارتباطی دو سویه، آگاهانه، آزادانه، عمیق و با تمام وجود است. زیات دارای دو ساحت است: (1) ساحت صورت، (2) ساحت معنا. به حسب صورت، زیارت مشتمل بر مناسک و اعمال ظاهری است، ولی به حسب معنا زیارت زمانی محقق میشود که چنین ارتباط اصیل و معناداری بین زائر و زیارتشونده برقرار گردد. زیارت باطنی و معنایی، در واقع نوعی «دیدار» است و این دیدار در صورتی محقق میشود که شخص زائر با تمام وجود خویش در عالم «زیارتشده» وارد شود. به موجب روایت معروف «المؤمن مرآة المؤمن»، بنا بر تفسیر ابنعربی، مؤمنِ نخست اشاره به انسان کامل و مؤمنِ دوم اشاره به حضرت حق دارد. مفهوم آیینه به خوبی بیانکنندۀ معنای باطنی و عمیق زیارت است. در زیارت اولیاء حق، جلوۀ حق از طریق آیینۀ اولیاء بر شخص زائر متجلی میشود. در زیارت معناگرا، سه دیدار به معنای واقعی کلمه رخ میدهد: (1) دیدار اولیاء خداوند (وجه الله)، (2) دیدار خداوند، (3) دیدار خود برتر ملکوتی. محصول و نتیجۀ این نوع دیدار نوعی دگرگونی بنیادین، تولّد دوباره و رسیدن به ساحتی از زندگی است که ارزش زیستن دارد.