در ادامه فایل صوتی، تصویری و همچنین گزارش مکتوب سخنرانی حجت الاسلام و المسلمین سید علی قاضی عسکر (تولیت آستان مقدس حضرت عبدالعظیم حسنی (ع))با عنوان «اهداف زیارت» در چهارمین پیش‌نشست همایش بین‌المللی الهیات زیارت که توسط دانشگاه و پژوهشگاه قرآن و حدیث در تاریخ 5 مهرماه ۱۴۰۲ در حرم مطهر حضرت عبدالعظیم حسنی (ع)، دانشگاه قرآن و حدیث  برگزار گردید، تقدیم علاقه‌مندان می‌شود.

مشاهده فیلم سخنرانی

حجت الاسلام و المسلمین قاضی عسگر در ابتدای نشست عنوان کردند که؛ در فرهنگ عامه، هدف زیارت حاجت خواهی از معصومان است. در واقع بیشتر زائران توجه کمتری به مسئله معرفت معصومان و معنا و مفهوم واقعی زیارت دارند. در روایات ما زیارت هدفمند مطرح شده است. به عنوان نمونه محمد بصری از امام صادق(ع) با این مضمون نقل می‌کند که؛ « امام باقر(ع) از زائری سوال کردند که آیا می‌دانستی به کجا و دیدار چه کسی می‌روی؟ »

برای زیارت می‌توان اهداف متعددی ذکر کرد. یکی از اهداف زیارت که در زیارت‌نامه‌ها نیز به آن اشاره شده است، مسئله نزدیکی به خداوند متعال است. ایجاد تحول روحی و اخلاقی از دیگر اهداف زیارت است. روایت مشهوری در مورد حج وجود دارد که مضمون روایت این است که؛ یکی از نشانه‌های مقبول بودن حج نزد خداوند متعال تغییر رفتار حاجیان قبل و بعد از حج می‌باشد.

توبه و بازگشت یکی دیگر از اهداف زیارت است. در برخی زیارت‌نامه‌ها صریحاً به امر توبه اشاره شده است. مسئله بیعت با پیشوایان از اهداف دیگر زیارت است. مطابق روایات امامیه، ما شیعیان قائل به حیات ائمه و واسطه فیض بودن این اعزه هستیم. ازاین‌رو بیعت و تجدید میثاق با ایشان می‌تواند به عنوان یکی از اهداف زیارت مطرح گردد.

حجت الاسلام و المسلمین قاضی عسگر در ادامه نشست افزودند که؛ در بحث زیارت یکی از اهداف مهم، مسئله برائت از مشرکان است. اینکه متوکل عباسی، مزار حضرت سیدالشهداء را تخریب می‌کند و مزار ایشان را به آب می‌بندد نشان می‌دهد که مزار امام حسین(ع) پایگاهی برای احیای شعائر حسینی و نفی ظلم بوده که خلیفه ظالم مجبور به چنین عمل وقیحانه‌ای شده است. در اکثر زیارت‌نامه‌ها برائت از مشرکین صریحا ذکر شده است.

جهل زدایی نیز اهداف زیارت است. به بیان بهتر؛ زیارت پیمانی است با معصوم در جهت پیروی از او به عنوان یک اسوه عالم که یکی از نتایج چنین پیروی‌ای رهایی از جهل خواهد بود. همچنین توصیه‌های وارد شده از اعمال قبل زیارت، نشان دهنده اهتمام معصومان به تغییر در سبک زندگی و رعایت طهارت باطنی و ظاهری می‌باشد.

یکی از اعمال وارد شده قبل از زیارت، حلالیت طلبیدن و خالص کردن مال است. اگر زائران به همین دستورات کوچک توجه کنند بسیاری از مسائل و پرونده‌های قضائی و کیفری ما حل خواهد شد.

حجت الاسلام و المسلمین قاضی عسگر در انتهای نشست عنوان کردند که در کتاب کامل الزیارات، امام معصوم کسانی که در سفرهای زیارتی اسراف می‌کنند را نکوهش کرده و فرموده‌اند که کمتر غذا بخورید تا توجه بیشتری به زیارت داشته باشید. ازاین‌رو بسیاری از اسراف‌هایی که در خلال سفر اربعین رخ می‌دهد می‌تواند به عنوان یک ضد ارزش وارد فرهنگ اجتماعی و زندگی اجتماعی زائران شود که دقیقا تعارض آشکاری با اهداف زیارت دارد.

تهیه کننده: محمد پاینده